Vil ha strengare EU-reglar for marknadsføring frå influensarar

17. desember, 2025

Det må strammast inn på skjult reklame og manipulerande salsteknikkar i sosiale medium, meiner den europeiske forbrukarparaplyen BEUC i ein ny rapport.

Har du nokon gong sett ein post frå ein influensar i sosiale medium og vore usikker på om det er reklame eller ikkje?

I så fall er du ikkje åleine. 14 europeiske forbrukarorganisasjonar, deriblant Forbrukarrådet, har no sett nærare på korleis influensarar merkar reklame på TikTok, Instagram, YouTube og Snapchat.

Funna viser at det ofte kan vere vanskeleg å vite kva som faktisk er reklame.

– I dag er det ofte uklart om influensaren berre deler frå livet sitt, eller om posten i realiteten er reklame. Når desse grensene blir viska ut, blir det vanskeleg for forbrukarane å orientere seg, seier Elin Volder Rutle, fagsjef for berekraft i Forbrukarrådet.

Både manglande og skjult merking

Influensarar blir brukte til marknadsføring av mange ulike produkt. I denne rapporten har organisasjonane særleg sett på postar innan fast fashion og mat.

Rapporten viser eit gjentakande problem: at mykje sponsa innhald ikkje blir merkt, eller at merkinga er heilt eller delvis skjult.

Særleg fast fashion er eit område der påverknaden på unge forbrukarar er stor. Likevel viser dei europeiske funna at mange som reklamerer for klede i sosiale medium, er slepphendte med merkinga, eller skjuler henne ved hjelp av designval, som svak kontrast, plassering bak plattformelement, kursiv skrift, eller ved å gøyme merkinga i lenkjer og tekstfelt der ho er lett å oversjå.

Eit sterkt og samansett marknadsføringstrykk

Forbrukarorganisasjonane er bekymra for det komplekse trykket frå marknadsføring i sosiale medium, der reklame blir blanda med sosialt fellesskap, underhaldning og det som blir opplevd som eit glimt inn i nokons privatliv.

– Når desse elementa blir kombinerte, skaper det eit problematisk, ofte skjult press om å kjøpe meir. Dette rammar særleg unge, og det er langt frå berekraftig, verken for lommeboka eller miljøet, seier Volder Rutle.

Organisasjonane reagerer også på bruken av det dei meiner er problematisk manipulerande marknadsføring.

– Det er grep som får deg til å bruke meir tid framfor skjermen og dermed konsumere meir reklameinnhald, som gjerne brukar spelinspirerte teknikkar eller speler på stress og andre kjensler, forklarer ho.

Typiske døme er sesongprega «hauls», der influensarar viser fram store mengder klede, og rabattkodar i stories som forsvinn etter 24 timar og skaper ei kjensle av hastverk.

Meiner lovverket ikkje heng med i svingane

Marknaden for influensarmarknadsføring har vakse enormt dei siste ti åra, og er prega av eit tett samspel mellom influensarane, byrå, merkevarer og dei digitale plattformene dei opererer på.

BEUC og medlemsorganisasjonane etterlyser no eit strengare regelverk for å sikre større ansvarskjensle i bransjen.

– Her trengst det tydelegare og meir harmoniserte reglar, med klare krav til merking. Alle som tener på reklamen, bør også vere juridisk ansvarlege for at regelverket ikkje blir brote, seier Volder Rutle.

I tillegg ber organisasjonane tilsynsmaktene om å følgje med og slå hardt ned på influensarar som brukar ugreie metodar, som skjult reklame og klart manipulerande salsteknikkar.

Framover vil Forbrukarrådet følgje opp den europeiske rapporten ved å sjå nærare på korleis marknadsføringa går føre seg i Noreg.